یکی از مشاغل مهم و چالشی در تمام جوامع دنیا وکالت است. شغلی که علاوه بر داشتن دانش حقوقی عمیق نیازمند صبر، دقت و روحیه پیگیری بالاست. بسیاری از خانمها علاقمند به شغل وکالت هستند اما سوالی که دارند این است شرایط وکیل شدن زن در ایران چگونه است و آیا تفاوتی با مردان دارد؟
در این وبلاگ از وکیلم میخواهیم راهنمای شما برای اطلاع از شرایط وکیل شدن باشیم، از مراحل تحصیل رشته حقوق گرفته تا شرکت در آزمون وکالت و دوره کار آموزی تا دریافت پروانه وکالت و تمام نکاتی که باید یک وکیل از آن اطلاع داشته باشد. اگر میخواهید روزی نام شما هم به عنوان وکیل در سایت وکیلم ثبت شود با ما در ادامه همراه باشید.

شغل وکالت چیست؟
وکالت یکی از شغلهای پرطرفدار و با پرستیژ در تمام دنیا است. وکیل کسی است که نمایندگی قانونی اشخاص حقیقی و حقوقی را برای انجام امور مختلف در مراجع قضایی و اداری بر عهده میگیرد و از موکل خود دفاع میکند. وکالت شغلی است که نیاز به دانش تخصصی و عمیق از قوانین، آیین نامهها و رویههای قضایی دارد.
وظایف وکیل تنها به دادگاه محدود نیست؛ مشاوره حقوقی، تنظیم قراردادها، ارائه راهکارهای قانونی برای پیشگیری از مشکلات قضایی و حتی مذاکره برای صلح و سازش نیز از بخشهای مهم کار یک وکیل است. بنابراین شغل وکالت علاوه بر داشتن جایگاه اجتماعی بالا مسئولیت زیادی را برای فرد به دنبال دارد.
شرایط وکیل شدن زن
برای وکیل شدن زنان در ایران شرایطی مشابه مردان در نظر گرفته شده و تفاوت خاصی وجود ندارد. مهمترین موارد عبارتاند از:
- داشتن مدرک کارشناسی حقوق یا فقه و مبانی حقوق اسلامی از دانشگاه.
- شرکت در آزمون وکالت کانون وکلا یا مرکز مشاوران قوه قضائیه و قبولی در آن.
- داشتن حداقل ۲۴ سال سن در زمان ثبتنام و رعایت سقف سنی مقرر (۴۰ یا ۵۰ سال بسته به کانون).
- گذراندن دوره کار آموزی وکالت و حضور در کلاسهای آموزشی و عملی.
- شرکت در آزمون اختبار و ادای سوگند رسمی وکالت برای دریافت پروانه پایه یک.
- نداشتن سوء پیشینه کیفری موثر و برخورداری از حسن شهرت و صلاحیت اخلاقی.
- نداشتن اعتیاد به مواد مخدر یا بیماریهای مانع انجام وظایف قانونی.
- پایبندی به قانون اساسی و التزام عملی به قوانین جمهوری اسلامی.
این شرایط به زنان امکان میدهد همانند مردان وارد حرفه وکالت شوند و در حوزههای مختلف حقوقی فعالیت کنند.
درآمد رشته وکالت چقدر است؟
وکالت به عنوان یکی از پردرآمدترین مشاغل دنیا شناخته میشود. اما برای اینکه در این شغل درآمد خوبی داشته باشید باید مهارتهای مختلفی را علاوه بر داشتن دانش کامل حقوقی بدست آورید.
یکی از عوامل مهم دیگر در افزایش درآمد در شغل وکیل و وکالت فعالیت و تجربه در پروندههای است که با توجه به شرایط جامعه بسیار زیاد است. در حال حاضر حوزههایی مثل امور ملکی و خانواده از شاخههایی هستند که پروندههای زیادی در خصوص آنها در میز دادگاهها وجود دارد.
اما میزان درآمد بر اساس حقالوکاله مصوبه کانون وکلای اسکودا، 10 درصد از مبلغ هر پرونده است؛ بنابراین هر چقدر دعاوی مالی مبلغ بیشتری داشته باشند، حقالوکاله وکیل نیز بیشتر میشود. در دعاوی غیرمالی نیز بر اساس تجربه و مهارت و تواناییهای وکیل حقالوکاله تعیین میشود. البته لازم به ذکر است وکلایی که تجربه و مهارت بالایی دارند معمولاً حقالوکاله بالایی دریافت میکنند.
مراحل قانونی وکالت برای زنان در ایران
مراحل قانونی وکالت برای زنان در ایران همان مراحلی است که مردان باید طی کنند و تفاوتی در این میان وجود ندارد.
- نخستین گام، تحصیل در رشته حقوق یا فقه و مبانی حقوق اسلامی و دریافت مدرک کارشناسی است.
- سپس فرد باید در آزمون وکالت کانون وکلا یا مرکز مشاوران قوه قضاییه شرکت کند و در صورت قبولی، وارد دوره کار آموزی شود.
- دوره کار آموزی معمولاً بین ۱۸ ماه تا دو سال طول میکشد و شامل حضور در جلسات آموزشی، کارگاههای عملی و همراهی با وکلای باسابقه است.
- پس از پایان کار آموزی، داوطلب باید در آزمون اختبار شرکت کند که مهارت علمی و عملی او را میسنجد. در صورت موفقیت در اختبار و ادای سوگند وکالت، پروانه پایه یک دادگستری صادر میشود.
- داشتن شرایط عمومی مانند نداشتن سوء پیشینه، اعتیاد یا بیماریهای خاص نیز الزامی است. این مسیر باعث میشود وکیل زن در تهران و سایر شهرستانها بتواند همانند همتایان مرد خود بهطور رسمی وارد حرفه وکالت شود.
چگونه میتوان وکیل زن شد؟
اگر علاقمند به شغل وکالت باشید این را به خوبی میدانید که باید در دوره دبیرستان رشته تحصیلی علوم انسانی را انتخاب کنید. این رشته اولین و اصلیترین قدمی است که باید بردارید. البته دانش آموختگان رشتههای دیگر دبیرستانی نیز میتوانند در کنکور رشته ادبیات و علوم انسانی شرکت کنند اما قطعا مسیر سختتری را باید در کنکور پشت سر بگذارند.
اما آنچه که مشخص است این است که تنها افرادی میتوانند وارد شغل وکالت شوند که در رشتههای دانشگاهی حقوق، فقه و مبانی حقوق تحصیل کرده باشند. از این رو شرایط وکیل شدن داشتن تحصیلات دانشگاهی در رشتههای فوق است و در ادامه شرکت و قبولی در آزمون وکالت و دریافت پروانه وکالت بسیار مهم است.
تحصیلات لازم رشته حقوقی یا فقه
اگر میخواهید شرایط وکیل شدن را داشته باشید باید در رشته حقوق یا فقه و مبانی حقوق تحصیل کرده و مدرک کارشناسی دریافت کنید. این رشتهها پایه علمی و آشنایی با قوانین را فراهم میکنند و شرط اصلی برای شرکت در آزمون وکالت به شمار میآیند.
شرکت در آزمون وکالت
پس از فارغالتحصیلی، داوطلب با داشتن شرایط مندرج در دفترچه آزمون وکالت باید در آزمون ورودی کانون وکلا یا مرکز مشاوران شرکت کند. این آزمون رقابتی و دشوار است و سطح علمی و تسلط فرد بر مباحث حقوقی را میسنجد. آزمون وکالت یک فیلتر بزرگ برای سنجش سطح علمی و دانش حقوقی داوطلب در اصلیترین دروس حقوق است که در دوران دانشگاه تحصیل کرده است.
گذراندن دوره کار آموزی
داوطلبانی که آزمون ورودی کانون وکلا را قبول شوند، لازم است زیر نظر وکیل مورد تایید کانون وکلا دوره کار آموزی را طی کنند. قبولی در آزمون، مجوز ورود به دوره کار آموزی است. این دوره معمولاً دو سال طول میکشد و شامل آموزشهای تئوری و عملی در کنار وکلای باسابقه است.
شرکت در آزمون اختبار و سوگند وکالت
پس از پایان دوره کار آموزی، داوطلب باید در آزمون اختبار شرکت کند. در این مرحله، توانایی علمی و مهارت عملی او ارزیابی میشود. قبولی در اختبار، شرط اصلی ورود به حرفه وکالت است.
آزمون اختبار و صدور پروانه پایه یک
بعد از موفقیت در اختبار، در مراسمی خاص وکلایی که موفق به گذراندن دوره شدهاند سوگند وکالت میخورند. با ادای سوگند، پروانه وکالت صادر میشود و فرد بهعنوان وکیل پایه یک شناخته میشود.
دریافت پروانه وکالت
این مرحله پایان مسیر آموزشی و آغاز فعالیت رسمی است. پروانه پایه یک به دارنده آن اجازه میدهد در همه محاکم کشور وکالت کند و پروندههای حقوقی و کیفری را بپذیرد.
شرایط عمومی مجوز وکالت
علاوه بر مراحل علمی، شرایط عمومی نیز الزامی است. داشتن حسن شهرت، نداشتن سوء پیشینه کیفری، عدم اعتیاد، سلامت جسمی و روانی و پایبندی به قوانین کشور از جمله شروطی هستند که کانون وکلا پیش از صدور پروانه وکلا مورد بررسی قرار میدهد.
شرایط سنی ثبت نام آزمون وکالت
شرایط سنی ثبتنام بهترین وکیل زن و آزمون وکالت بسته به کانونها کمی متفاوت است. معمولاً حداقل سن برای شرکت در آزمون ۲۴ سال در نظر گرفته میشود. سقف سنی کانون وکلای تهران ۴۰ سال و برای شهرستانها ۵۰ سال تعیین شده است.
آیا شرایط وکیل شدن برای زنان متفاوت است؟
خیر هیچ تفاوتی در قوانین وکلات بین مردان و زنان وجود ندارد و زنان نیز میتوانند همچون مردان آزادانه به شغل وکالت مشغول شوند و پروانه وکالت پایه یک دادگستری را دریافت کنند.
برای وکیل شدن چه درسهایی بخوانیم؟
انتخاب رشته دانشگاهی برای وکیل شدن بسیار مهم است. اصلیترین مسیر تحصیلی در رشته حقوق در مقطع کارشناسی است که در طی دوره تحصیل دروس پایهای مانند: حقوق مدنی، حقوق جزا، حقوق تجارت، آیین دادرسی مدنی و کیفری، حقوق اساسی و حقوق بین الملل آموزش داده میشود. این دروس ستون فقرات دانش حقوقی هر وکیلی در آینده شغلی وی هستند.

مهارتهای کلیدی و مورد نیاز برای وکلا
مهارتهایی که باید یک وکیل داشته باشد تا در شغل وکالت موفق عمل کند، شامل؛
- تسلط کامل به قوانین و مقررات
- قدرت استدلال و تحلیل حقوقی
- فن بیان قوی و توانایی متقاعدسازی
- مهارت نگارش حقوقی و تنظیم قرارداد
- مدیریت زمان و برنامهریزی پروندهها
- توانایی تحقیق و جستوجوی حقوقی
- مهارت مذاکره و حل اختلاف
- دقت و توجه به جزئیات
- توانایی مدیریت استرس و فشار کاری
- اخلاق حرفهای و تعهد به اصول وکالت
سوالات متداول
آیا زن میتواند وکیل پایه یک شود؟
بله، زنان همانند مردان میتوانند پس از طی مراحل مورد تایید کانون وکلا و کانون دادگستری و قبولی در آزمون، وکیل پایه یک دادگستری شوند.
آیا شرایط سنی برای زنان متفاوت است؟
خیر، شرایط سنی برای زنان هیچ تفاوتی با مردان ندارد و قانون برای هر دو گروه یکسان در نظر گرفته شده است.
برای وکیل شدن چه معدلی لازم است؟
در وکالت شرط معدل خاصی وجود ندارد.
برای وکیل شدن چند سال باید درس خواند؟
برای وکیل شدن معمولاً باید ۴ سال در مقطع کارشناسی حقوق یا فقه و مبانی حقوق اسلامی تحصیل کنید. بعد از آن باید حتما خود را برای شرکت در آزمون وکالت آماده کنید، که این موضوع بر اساس دانش پایه و آمادگی علمی متفاوت است.
چند سال طول میکشد تا وکیل شویم؟
هیچ زمان دقیق و مشخصی برای وکیل شدن وجود ندارد بعد از فارغالتحصیلی معمولاً بیشتر افراد در صف قبولی آزمون وکالت قرار میگیرند. رشته وکالت یک رشته تحصیلی وسیع و پر از مواد قانونی مختلف است که تسلط به همه این قوانین شرایط را گاهاً برای داوطلبان دشوار میکند.
یادداشت نویسنده
در این وبلاگ از سایت وکیلم به طور کامل به شرایط وکیل شدن پرداختیم. اگر از الان انتخاب کردهاید که وکیل شوید لازم است قدم به قدم این مسیر را جسورانه و مستمر طی کنید تا در نهایت بتوانیم نام شما را در میان اسامی وکلای ایران ببینیم اگر سوال یا نظری در این رابطه دارید حتماً با ما در سایت وکیلم به اشتراک بگذارید.
