کانون وکلای تهران یکی از قدیمی ترین و معتبرترین نهادهای حقوقی کشورمان می باشد که نقش بسزایی در حفظ حقوق شهروندان و وکلای دادگستری ایفا نموده است. این کانون که ریشه در تاریخ پرافتخار عدالت خواهی و آزادی خواهی مردم ایران دارد، همواره پرچم دار دفاع از حقوق افراد در برابر ظلم و ستم بوده است. در این مقاله تلاش می کنیم تا با مروری بر تاریخچه، اهداف، ساختار و فعالیت های این نهاد معتبر، شما را با نقش و جایگاه کانون وکلای تهران در نظام حقوقی کشورمان آشنا نماییم.
کانون وکلای دادگستری مرکز و وظایف آن
کانون وکلای دادگستری مرکز، به عنوان قدیمی ترین نهاد مستقل مدنی و خودگردان در ایران شناخته می شود. پیش از تشکیل این کانون، وکلا در ایران سازمان مستقلی نداشتند و اغلب زیر نظر دولت فعالیت می کردند. اما با رشد جنبش مشروطه خواهی، احساس نیاز به یک نهاد مستقل برای صیانت از حقوق وکلا افزایش یافت. پس از تأسیس، کانون وکلای تهران با فراز و نشیب هایی همچون تعطیلی موقت در دوران پهلوی اول، به فعالیت خود ادامه داد. پس از انقلاب نیز با وجود مشکلاتی چون انحلال و دوباره تأسیس شدن، توانست به عنوان تنها نهاد رسمی نماینده وکلا به حیات خود ادامه دهد.
امروزه کانون وکلای تهران با بیش از یک قرن سابقه، همچنان به عنوان مدافع حقوق وکلا و حامی عدالت کار خود را پی می گیرد. کانون وکلای تهران که زیر مجموعه کانون وکلا مرکزی است، با تصویب قانون وکالت مصوب ۱۳۱۴ به عنوان یک شخصیت حقوقی مستقل تأسیس شد. از زمان تصویب لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری در سال ۱۳۳۱ تاکنون، این کانون به صورت مستقل اداره می شود و در سال ۱۳۲۹ به عضویت کانون وکلای بین المللی (IBA) درآمد.
کانون وکلای دادگستری مرکز فعالیت خود را در استان های تهران، سمنان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان انجام می دهد و بیش از سی هزار وکیل دادگستری در این استان ها تحت پوشش و نظارت این کانون فعالیت می کنند.
اداره کانون مرکز توسط هیئت مدیره ای که از ۱۲ عضو اصلی و ۶ عضو علی البدل تشکیل شده است، انجام می شود. این اعضا هر دو سال یک بار توسط وکلای دادگستری انتخاب می شوند و در حال حاضر حسین طالع به عنوان رییس کانون وکلای مرکز فعالیت می کند. طبق آیین نامه لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری، رئیس کانون وکلای مرکز به لحاظ شئون و تشریفات رسمی در رتبه دادستان کل کشور قرار دارد.
وظایف اصلی کانون وکلا تهران
کانون وکلای تهران وظایف و فعالیت های متعددی را برای حمایت هرچه بیشتر از جامعه وکالت و ارتقای سطح حرفه ای آنان بر عهده دارد. از مهمترین وظایف این نهاد می توان به حفظ حقوق و منافع قانونی اعضای کانون، نظارت بر حسن اجرای وظایف وکلا، برگزاری دوره های آموزشی و بازآموزی برای ارتقای سطح علمی وکلا، و همکاری با مراجع قضایی برای تسهیل امور وکلا اشاره کرد.
علاوه بر این، کانون فعالیت های فرهنگی و روابط عمومی گسترده ای نیز برای معرفی جایگاه وکالت و آشنایی عموم مردم با حقوق خود انجام می دهد. انتشار کتب و نشریات حقوقی، برپایی سمینارها و همایش های علمی، و ایجاد ارتباط با سازمان های بین المللی وکالت، از دیگر فعالیت های کانون به شمار می آید. بدین ترتیب، کانون وکلای تهران کانونی فعال و پویاست که نقش مهمی در توسعه وکالت و دسترسی عادلانه مردم به عدالت ایفا می کند.
هر کانون دارای هیات مدیره، رییس، دادسرا و دادگاه انتظامی وکلا می باشد و وظایف اصلی آن به شرح زیر است :
- اعطای پروانه وکالت به افراد واجد شرایط قانونی.
- اداره امور مربوط به وکالت دادگستری.
- نظارت بر عملکرد وکلا.
- رسیدگی به تخلفات و تعقیب انتظامی وکلای دادگستری.
- ارائه معاضدت قضایی و فراهم آوردن وسایل پیشرفت علمی و عملی برای وکلا.
ساختار و تشکیلات کانون
کانون وکلای تهران دارای ساختار و تشکیلاتی است که بر اساس اساسنامه آن تنظیم شده و شامل ارکان مختلفی می باشد. مجمع عمومی کانون بالاترین رکن تصمیم گیری است که اعضای کانون در آن حضور دارند. هیأت مدیره نیز از ۱۸ عضو تشکیل شده است که شامل یک رئیس، دو نایب رئیس، دو بازرس، دو منشی، پنج عضو اصلی و شش عضو علی البدل می باشد. که توسط مجمع عمومی برای مدت ۲ سال انتخاب می شوند. رئیس کانون هیأت مدیره، توسط وکلای دارای پروانه وکالت کانون مرکز و استان های عضو کانون مرکز انتخاب می شوند و صلاحیت نامزدهای انتخابی توسط دادگاه عالی انتظامی قضات تأیید می شود که اابته این موضوع مورد انتقاد برخی حقوقدانان است. شاید اگر تشخیص صلاحیت به خود وکلا واگذار می شد، رضایت بیشتری کسب می کرد.
کانون همچنین دارای کمیسیون های تخصصی، اداره کل دبیرخانه، شورای انتظامی و سایر بخش های اجرایی است که زیر نظر هیأت مدیره به فعالیت می پردازند. ساختار تشکیلاتی کانون، به گونه ای طراحی شده است که بتواند به بهترین شکل ممکن، منافع و حقوق وکلا را تأمین نماید.
دستاوردها و فعالیت های برجسته کانون در دفاع از حقوق شهروندان
کانون وکلای تهران طی سالیان فعالیت خود، دستاوردها و فعالیت های برجسته ای در دفاع از حقوق شهروندان داشته است:
- مبارزه با قوانین غیرعادلانه و تلاش برای اصلاح قوانین در جهت تأمین حقوق مردم
- ارائه مشاوره و خدمات حقوقی رایگان به افراد کم بضاعت و مستضعف
- طرح موارد نقض حقوق بشر و دفاع از زندانیان سیاسی و عقیدتی
- افشای پرونده های فساد مالی و اداری مقامات و مبارزه با فساد
- تلاش برای شفاف سازی فرایندهای قضایی و دادرسی عادلانه
- برگزاری همایش ها و سمینارهای آموزشی برای آشنایی مردم با حقوق خود
- انتشار نشریات حقوقی و کتب آموزشی برای اطلاع رسانی عمومی
- مبارزه با شکنجه و مخالفت با مجازات های غیرانسانی
- تلاش برای لغو مجازات اعدام و اصلاح قوانین جزایی
کانون وکلای تهران با این فعالیت ها توانسته نقش مهمی در حمایت از حقوق شهروندی و تحکیم عدالت در جامعه ایفا کند.
سایت کانون وکلا تهران
سایت کانون وکلا استان تهران با آدرس اینترنتی icbar.ir فعالیت می کند. این سایت تحت نظر کانون وکلای دادگستری استان تهران ایجاد شده است و برای ارائه خدمات آنلاین به وکلای دادگستری و کارآموزان آزمون وکالت دادگستری استفاده می شود.
در سایت کانون وکلا استان تهران، وکلای دادگستری و کارآموزان می توانند ثبت نام کرده و پرونده خود را ایجاد کنند. سپس با استفاده از نام کاربری و رمز عبور خود وارد سایت شده و از بخش های مختلف موجود در سامانه استفاده کنند.
این سایت امکاناتی مانند ثبت نام کارآموزی، دسترسی به آخرین اخبار و اطلاعیه ها مربوط به کارآموزی و ظرفیت پذیرش آزمون وکالت، نقل و انتقال وکلا، جستجوی وکلا و کارآموزان را فراهم می کند. همه وکلای فعال تحت نظر کانون وکلای استان تهران می توانند از خدمات غیر حضوری این سایت استفاده کنند.
آدرس کانون وکلا تهران
- اتحادیه سراسری کانون وکلا: خیابان وزرا- خیابان بهزاد- خیابان شفق۱۱۷- پلاک ۲۰ – طبقه ی ۲
تلفن : ۸۸۷۰۲۲۹۰ - کانون وکلای دادگستری تهران: آرژانتین – ابتدای خیابان زاگرس – شماره ۳
تلفن : ۰۲۱۸۴۰۰۰ - امور مشاورین حقوقی وکلا و کارشناسان قوه قضاییه: بلوار آفریقای شمالی – خیابان گلفام- پلاک ۵۴
تلفن : ۲۳۰۵۵۱۰۱ - کانون کارشناسان رسمی دادگستری: بزرگراه مدرس – خیابان شهید دستگردی شرقی (ظفر سابق) – بین بزرگراه مدرس و خیابان نفت نبش خیابان شهید فرید افشار (رئیسی سابق) پ ۱۸۵
تلفن: ۲۳۸۵۱ - کانون سردفتران و دفتریاران: خیابان مطهری- مقابل خیابان سناِیی- پلاک ۲۷۳
تلفن: ۸۸۷۰۵۱۹۰ – ۸۸۷۰۵۳۱۸ – ۸۸۷۲۸۷۵۳ - صندوق حمایت وکلا وکارگشایان: خیابان وحید دستجردی()-خیابان ناجی- کوچه فرزان۳۵
تلفن: ۲۲۲۵۷۶۸۵-۲۲۲۶۳۹۲۸
جمع بندی
کانون وکلای تهران به عنوان یکی از قدیمی ترین نهادهای حقوقی کشورمان، نقش بسزایی در طول تاریخ بیش از یک قرن خود در جهت حفظ کرامت انسانی و دفاع از حقوق شهروندی ایفا نموده است.
این نهاد صنفی، با داشتن استقلال نسبی از دولت، توانسته پرچمدار دفاع از حقوق وکلا و مراجعان آنها در برابر ستم و ناعدالتی باشد. کانون وکلا در طول سالیان، با وجود فشارها و محدودیت های فراوان، مسیر پر فراز و نشیبی را با موفقیت و شجاعت طی نموده و خدمات ارزنده ای را در جهت تحقق عدالت و حاکمیت قانون ارائه داده است.
اکنون نیز این نهاد همچنان با قدرت به مبارزه خود برای حفظ کرامت و آزادی انسان ها ادامه می دهد. امید است با حمایت و همراهی همه افراد آزاده، کانون وکلای تهران بتواند در راستای تحقق اهداف والای خود گام های موثری بردارد و شاهد تحولی عمیق در جهت گسترش و تثبیت عدالت در کشورمان باشیم.
سوالات متداول
کانون وکلای تهران چه زمانی تأسیس شده است؟
کانون وکلای تهران در سال 1314 شمسی به همت جمعی از وکلای آزادی خواه تأسیس گردید تا نهادی مستقل در جهت حمایت از حقوق وکلا باشد.
عضویت در کانون وکلای تهران الزامی است یا اختیاری؟
عضویت در کانون وکلای تهران برای وکلای دادگستری الزامی است و همه وکلا باید عضو این کانون باشند. البته وکلایی که مشمول قانون جامع خدمات رسانی به وکلا هستند از این قاعده مستثنی شده اند.
چه کسانی می توانند عضو هیأت مدیره کانون وکلا شوند؟
اعضای هیأت مدیره کانون توسط مجمع عمومی از میان اعضای کانون انتخاب می شوند. شرایط خاصی مانند سابقه کاری و تحصیلات برای عضویت در هیأت مدیره وجود ندارد.
آیا ارائه خدمات حقوقی توسط کانون وکلای تهران رایگان است؟
خیر، کانون وکلا مرجعی برای ارائه خدمات حقوقی به صورت رایگان نیست. اما در مواردی خاص بنا به صلاحدید هیأت مدیره ممکن است به افراد نیازمند کمک حقوقی رایگان ارائه شود.